یاد و نام نی ریز در تاریخ میانه ایران - بخش دوم
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید. اما در قرن پنجم، نیریز عرصهٔ جدال دیلمیان، سلغریان و شبانکارگان گردید. این جدال تا انضمام نیریز به قلمرو شبانکارگان ادامه یافت. به گزارش محمّدبن علی بن محمد شبانکاره در کتاب پرارزش مجمع الانساب، در نیمهٔ اول قرن پنجم هجری، نیریز در دست دیلمیان و به‌خصوص شیعهٔ آل‌بویه بود. آنان از اواخر قرن چهارم، تکاپوی خویش برای در دست گرفتن حکومت نواحی مختلف ایران را آغاز کردند و با تصرف نواحی مختلف ازجمله...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید. اما در قرن پنجم، نیریز عرصهٔ جدال دیلمیان، سلغریان و شبانکارگان گردید. این جدال تا انضمام نیریز به قلمرو شبانکارگان ادامه یافت. به گزارش محمّدبن علی بن محمد شبانکاره در کتاب پرارزش مجمع الانساب، در نیمهٔ اول قرن پنجم هجری، نیریز در دست دیلمیان و به‌خصوص شیعهٔ آل‌بویه بود. آنان از اواخر قرن چهارم، تکاپوی خویش برای در دست گرفتن حکومت نواحی مختلف ایران را آغاز کردند و با تصرف نواحی مختلف ازجمله...
یاد و نام نی ریز در تاریخ میانه ایران - بخش نخست
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره اسلامی تا سده چهارم »
هر چند نیریز تاریخی بسیار طولانی دارد و آثاری از دوره‌ی ماقبل تاریخ و دوره‌ی ایران باستان در آن کشف شده است، همچنین آثاری از کارگاه‌های ذوب فلز در آن ناحیه یافت شده و به استناد الواح خزانه تخت جمشد نام آن ناذی‌زی قید شده است اما قدم گذاشتن در سرگذشت این دیار کهنسال، به عرصه‌ی روشن و بدون ابهام تاریخ مربوط به ایران بعد از اسلام است. زیرا به عکس دوران باستان که تاریخ این ناحیه مسکوت...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره اسلامی تا سده چهارم »
هر چند نیریز تاریخی بسیار طولانی دارد و آثاری از دوره‌ی ماقبل تاریخ و دوره‌ی ایران باستان در آن کشف شده است، همچنین آثاری از کارگاه‌های ذوب فلز در آن ناحیه یافت شده و به استناد الواح خزانه تخت جمشد نام آن ناذی‌زی قید شده است اما قدم گذاشتن در سرگذشت این دیار کهنسال، به عرصه‌ی روشن و بدون ابهام تاریخ مربوط به ایران بعد از اسلام است. زیرا به عکس دوران باستان که تاریخ این ناحیه مسکوت...
نی ریز در دوره زندیه
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره زندیه »
در اواخر دوره کریم‌خان زند (متوفی ۱۱۹۳ ه. ق.)، میر حسام‌الدین عرب از طایفه شیبانی ایل عرب فارس، بر نیریز حکومت می‌کرد. بعدازآنکه آقا محمدخان قاجار (متوفی ۱۲۱۱ ه. ق.) در غیاب لطفعلی‌خان زند (حک ۱۲۰۳ - ۱۲۰۹ ه. ق.)، با کمک حاجی ابراهیم شیرازی، کلانتر شیراز، در سال ۱۲۰۶ ه. ق. شیراز را به تصرف خود درآورد، لطفعلی‌خان به جنگ‌وگریز با نیروهای آقامحمدخان پرداخت. وی در همان سال، بسیاری از شهرهای فارس ازجمله ابرقوه، بوانات، اصطهبانات و...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره زندیه »
در اواخر دوره کریم‌خان زند (متوفی ۱۱۹۳ ه. ق.)، میر حسام‌الدین عرب از طایفه شیبانی ایل عرب فارس، بر نیریز حکومت می‌کرد. بعدازآنکه آقا محمدخان قاجار (متوفی ۱۲۱۱ ه. ق.) در غیاب لطفعلی‌خان زند (حک ۱۲۰۳ - ۱۲۰۹ ه. ق.)، با کمک حاجی ابراهیم شیرازی، کلانتر شیراز، در سال ۱۲۰۶ ه. ق. شیراز را به تصرف خود درآورد، لطفعلی‌خان به جنگ‌وگریز با نیروهای آقامحمدخان پرداخت. وی در همان سال، بسیاری از شهرهای فارس ازجمله ابرقوه، بوانات، اصطهبانات و...
پلیس جنوب ایران در نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
به دنبال اکتشاف نفت در سال ۱۳۲۲ ه. ق. در خوزستان (یک سال بعدازآن)، کمپانی نفت ایران و انگلیس تشکیل و جستجو برای استخراج نفت و تأمین وسایل لازم برای تجارت آن آغاز شد. علل و عواملِ سیاسی ـ اجتماعی داخل و خارج ایران، باعث بروز ناامنی‌هایی برای دولت انگلیسی گردید. درگیری‌ها و نارضایتی‌ها بین سال‌های ۱۳۲۶ - ۱۳۲۸ ه. ق.، به‌طور عمده‌ای در فارس رو به فزونی نهاد. ازاین‌رو، دولت انگلیس به‌طورجدی به فکر کنترل راه‌های مواصلاتی...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
به دنبال اکتشاف نفت در سال ۱۳۲۲ ه. ق. در خوزستان (یک سال بعدازآن)، کمپانی نفت ایران و انگلیس تشکیل و جستجو برای استخراج نفت و تأمین وسایل لازم برای تجارت آن آغاز شد. علل و عواملِ سیاسی ـ اجتماعی داخل و خارج ایران، باعث بروز ناامنی‌هایی برای دولت انگلیسی گردید. درگیری‌ها و نارضایتی‌ها بین سال‌های ۱۳۲۶ - ۱۳۲۸ ه. ق.، به‌طور عمده‌ای در فارس رو به فزونی نهاد. ازاین‌رو، دولت انگلیس به‌طورجدی به فکر کنترل راه‌های مواصلاتی...
نی ریز از هخامنشیان تا ساسانیان
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
براساس دانسته‌‌‌‌‌‌‌‌ها و اطلاعات موجود، مى‌‌‌‌‌‌‌‌توان به احتمال گفت که پیشینه تاریخى این شهر به دوره هخامنشیان برمى‌‌‌‌‌‌‌‌گردد. به دنبال کاوش هاى باستان‌‌‌‌‌‌‌‌شناسى که در اوایل سده بیستم در تخت جمشید انجام گرفت، الواحى گلى مربوط به دوره هخامنشیان به دست آمد. این الواح به خط میخى عیلامى و مربوط به امور ادارى، جیره غذایى، پرداختِ دستمزد کارگران و زره‌‌‌‌‌‌‌‌سازان است و در فاصله سال هاى ۱۹۳۳ تا ۱۹۳۴ م. هیئت اکتشافى مؤسسه شرق‌‌‌‌‌‌‌‌شناسى به سرپرستى هرتس فلد...
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
براساس دانسته‌‌‌‌‌‌‌‌ها و اطلاعات موجود، مى‌‌‌‌‌‌‌‌توان به احتمال گفت که پیشینه تاریخى این شهر به دوره هخامنشیان برمى‌‌‌‌‌‌‌‌گردد. به دنبال کاوش هاى باستان‌‌‌‌‌‌‌‌شناسى که در اوایل سده بیستم در تخت جمشید انجام گرفت، الواحى گلى مربوط به دوره هخامنشیان به دست آمد. این الواح به خط میخى عیلامى و مربوط به امور ادارى، جیره غذایى، پرداختِ دستمزد کارگران و زره‌‌‌‌‌‌‌‌سازان است و در فاصله سال هاى ۱۹۳۳ تا ۱۹۳۴ م. هیئت اکتشافى مؤسسه شرق‌‌‌‌‌‌‌‌شناسى به سرپرستى هرتس فلد...
شبانکارگان در نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
امیر فضلویه شبانکاره (۴۵۹-۴۴۸هجری) امیر فضل ابن علی ابن حسن معروف به امیر فضلویه که قبلاً سرگرم کار چوپانی بود پس از منقرض شدن آل بویه سپاهی از جوانان شبانکاره را گرد آورد و طوایف دیگر کُرد پارس را با خود متحد کرد و سپس به شیراز یورش برد و به سال ۴۴۸ هجری بر ملک منصور آل بویه چیره شد و او را با مادرش اسیر کرد و سرزمین فارس را به تصرف خود درآورد و حکومت شبانکاره را...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
امیر فضلویه شبانکاره (۴۵۹-۴۴۸هجری) امیر فضل ابن علی ابن حسن معروف به امیر فضلویه که قبلاً سرگرم کار چوپانی بود پس از منقرض شدن آل بویه سپاهی از جوانان شبانکاره را گرد آورد و طوایف دیگر کُرد پارس را با خود متحد کرد و سپس به شیراز یورش برد و به سال ۴۴۸ هجری بر ملک منصور آل بویه چیره شد و او را با مادرش اسیر کرد و سرزمین فارس را به تصرف خود درآورد و حکومت شبانکاره را...
نیریز در جنگ اول جهانی
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
روستای خواجه جمالی از توابع نیریز شاهد پیشامدهای تاریخی زیادی بوده است که یکی از آن‌ها واقعه‌ی نبرد با نظامیان دولت استعمارگر انگلیس در جنگ جهانی اول «۱۹۱۹-۱۹۱۴ میلادی» است. ماجرای این نبرد در کتابی تحت عنوان «عملیات در ایران» نوشته ژنرال جیمز فردریک با ترجمه کاوه بیات آمده است که در اینجا بخشی از آن وقایع را که مربوط به نیریز و روستای خواجه جمالی است به‌اختصار می‌آوریم: انگلیسی‌ها در جنگ جهانی اول که در زمان احمدشاه به وقوع...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
روستای خواجه جمالی از توابع نیریز شاهد پیشامدهای تاریخی زیادی بوده است که یکی از آن‌ها واقعه‌ی نبرد با نظامیان دولت استعمارگر انگلیس در جنگ جهانی اول «۱۹۱۹-۱۹۱۴ میلادی» است. ماجرای این نبرد در کتابی تحت عنوان «عملیات در ایران» نوشته ژنرال جیمز فردریک با ترجمه کاوه بیات آمده است که در اینجا بخشی از آن وقایع را که مربوط به نیریز و روستای خواجه جمالی است به‌اختصار می‌آوریم: انگلیسی‌ها در جنگ جهانی اول که در زمان احمدشاه به وقوع...
اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت نخست
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
زادگاه اردشیر بابکان اردشیر بابکان فرزند ساسان در سال ۱۸۰ میلادی یعنی ۱۸۲۶ سال پیش در روستای «خیر» واقع در حاشیهٔ جنوبی دریاچهٔ بختگان فارس چشم به دنیا گشود. در تاریخ بلعمی آمده است که: «اصطخر را روستایی ست [و آن را روستای خیرو خوانند و آنجا دیهی است](۱) نام وی طیروده، اردشیر از آن دیه بود، [و آن دیه بدو بازخوانند].»(۲) بنا به روایت جغرافی‌دانان و مورخین اسلامی، ازجمله طبری (۳)(۴) اردشیر سرسلسلهٔ ساسانی در روستایی به نام «تیروده» از...
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
زادگاه اردشیر بابکان اردشیر بابکان فرزند ساسان در سال ۱۸۰ میلادی یعنی ۱۸۲۶ سال پیش در روستای «خیر» واقع در حاشیهٔ جنوبی دریاچهٔ بختگان فارس چشم به دنیا گشود. در تاریخ بلعمی آمده است که: «اصطخر را روستایی ست [و آن را روستای خیرو خوانند و آنجا دیهی است](۱) نام وی طیروده، اردشیر از آن دیه بود، [و آن دیه بدو بازخوانند].»(۲) بنا به روایت جغرافی‌دانان و مورخین اسلامی، ازجمله طبری (۳)(۴) اردشیر سرسلسلهٔ ساسانی در روستایی به نام «تیروده» از...
اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت سوم
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
بخش اول این مقاله را در اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت نخست بخوانید. بخش دوم این مقاله را در اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت دوم بخوانید. تیسفون اردشیر بابکان در سال ۲۲۶ میلادی شهر تیسفون را گرفت و پایتخت خویش را بدان جا برد و پس از او شهریارانِ این خاندان تا سال ۶۵۱ مدت ۴۲۵ سال در این شهر پادشاهی کردند و روی‌هم‌رفته شهر تیسفون بیش از ۷۰۰ سال پایتخت ایران بود و گذشته از آن‌که این شهر در تاریخ ایران نظیری...
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
بخش اول این مقاله را در اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت نخست بخوانید. بخش دوم این مقاله را در اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت دوم بخوانید. تیسفون اردشیر بابکان در سال ۲۲۶ میلادی شهر تیسفون را گرفت و پایتخت خویش را بدان جا برد و پس از او شهریارانِ این خاندان تا سال ۶۵۱ مدت ۴۲۵ سال در این شهر پادشاهی کردند و روی‌هم‌رفته شهر تیسفون بیش از ۷۰۰ سال پایتخت ایران بود و گذشته از آن‌که این شهر در تاریخ ایران نظیری...